Verzet berekening
Verzettentabel
De versnellingsverhouding van een fiets wordt aangegeven met het verzet, dit is de afstand die een fiets aflegt bij één omwenteling van de trapas. Een verzettentabel geeft aan welke verzetten beschikbaar zijn voor een bepaalde wieldiameter en het aantal tanden op de voor- en achtertandwielen.
Als voorbeeld wordt een fiets genomen met een wieldiameter van 0,688m, 9 speed cassette en triple kettingblad.
Deze verzettentabel is omgerekend in km/u bij een cadans van 60:
De overlappende bereiken zijn lichtgrijs weergegeven, deze tellen niet mee omdat de ketting hier scheef loopt. Het aantal beschikbare versnellingen in dit voorbeeld bedraagt 13 en dus niet 27 (3x9). In deze grafiek zien wij dat de tandwielen zodanig zijn berekend dat een vloeiende logaritmische grafiek wordt verkregen:
Schakelvolgorde van een derailleurversnelling
Bij het opschakelen van de kleinste naar de grootste versnelling zijn in het voorbeeld 13 stappen nodig. Om sequentieel alle tussenstappen vloeiend te doorlopen moet telkens bij het opschakelen van de voorderailleur, de achterderailleur één stap worden teruggeschakeld. Anders één stap wordt overgeslagen, zie de verzettentabel. Bij het terugschakelen gebeurt hetzelfde maar dan omgekeerd.
Het berekenen van het kleinste verzet
Bepaal de laagste cadans die nog comfortabel is bij bergop fietsen: 50rpm. Bepaal de laagste snelheid bergop: 5km/u.
Kleinste verzet = km/u / (cadans * 0,06) = 5 / (50 * 0,06) = 1,7m.
Het berekenen van het grootste verzet
Bepaal de hoogste cadans die nog comfortabel is: 80rpm. Bepaal de hoogste snelheid waarbij nog kan worden meegetrapt met wind in de rug of bergaf: 40km/u.
Verzet = km/u / (cadans * 0,06) = 40 / (80 * 0,06) = 8,3m.
Het berekenen van het benodigd aantal versnellingen
Bij derailleurs is de stapgrootte tussen de versnellingen gemiddeld 15%. Dit geeft een maximale afwijking in de optimale cadans van 7,5%. Het versnellingsbereik in het voorbeeld is 8,3m / 1,7m = 500%.
Het benodigd aantal versnellingen = 1 + log(versnellingsbereik) / log(1 + stapgrootte) = 1 + log(5) / log(1,15) = 13.
Bij de versnellingsnaven Rohloff 14 speed en de Shimano 11 speed is stapgrootte tussen de versnellingen ongeveer 13,5%.
Formules fietsversnelling
- verzet [m] = wielomtrek * voortandwiel / achtertandwiel
- wielomtrek [m] = π * wieldiameter
- v [km/u] = verzet * cadans * 0,06